Bugün, 10 Temmuz 2025 Perşembe
  • BIST 100

    10167,26%1,69
  • DOLAR

    40,02% 0,01
  • EURO

    46,91% -0,03
  • GRAM ALTIN

    4265,08% -0,01
  • Ç. ALTIN

    6818,65% 0,00

Yunanistan tarihi camileri kapalı tutarak dini yapılarda mütekabiliyet esasını ihlal ediyor

- Trakya Üniversitesi Tarih Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Sabri Can Sannav: - 'Hristiyanlar Çeşme'ye gidip kiliselerde özgürce ibadetlerini yapabiliyorken, Müslümanlar neden kendi ecdat yadigarları olan Sakız Adası'ndaki Mecidiye Camisi'nde

Genel 13.03.2023 11:03:25 0
Yunanistan tarihi camileri kapalı tutarak dini yapılarda mütekabiliyet esasını ihlal ediyor

İSTANBUL (AA) - HALİL İBRAHİM MEDET - Yunanistan'ın Osmanlı döneminden kalma camileri ibadete kapalı tutarak farklı amaçlarla kullanması dini yapılarda mütekabiliyet esasının ihlali olarak niteleniyor.

Trakya Üniversitesi Tarih Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Sabri Can Sannav ve Marmara Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Doktor Öğretim Görevlisi Neval Konuk, AA muhabirine, Yunanistan'ın Sakız Adası'ndaki Osmanlı eserlerini ibadete kapalı tutması ve bu eserlerin güncel durumlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Sabri Can Sannav, Sakız Adası'nda yer alan Mecidiye Camisi'nin, adanın Yunanistan'ın kontrolüne geçtiği 1912'de Bizans müzesine dönüştürüldüğünü belirterek, "Farklı dönemlerde restore edilmek üzere bakıma alınan Mecidiye Camisi büyük değişime uğradı ve tarihi özelliğini önemli oranda yitirdi. Bugün ibadete kapalı olan camide Hristiyanlık dönemine ait eserler, Yahudi ve Müslümanlara ait mezar taşı örnekleri sergileniyor." dedi.

1894 yılı devlet kayıtlarına göre Sakız Adası'nda 9 cami, 2 medrese, 3 tekke, 98 kilise, 1 manastır, 2 havra, 2 hamam ve 18 çeşme bulunduğu bilgisini paylaşan Sannav, adada, bugüne bütünlük içinde ulaşabilmiş neredeyse tek Osmanlı yapısının Mecidiye Camisi olduğunu söyledi.

Sannav, Mecidiye Camisi ibadete kapalı tutulurken, Fener Rum Patriği Bartholomeos'un adanın karşısındaki Çeşme'de bulunan tarihi Aya Haralambos Kilisesi'nde 100 sene sonra ayin yönettiğini kaydederek, "Yunanistan'ın bu konularda daha duyarlı olması beklenir. Avrupa Birliği'ne (AB) üye olan devletlerin hepsi din ve vicdan hürriyetine atıf yapıyor ve yine hepsi din ve mezhep farkı gözetilmeksizin kanun önünde eşitliğe değiniyor. Söz konusu bu esaslar şüphesiz ki ibadethaneler için de geçerli olmalı." diye konuştu.

Türkiye'nin AB üyesi olmadığı halde din ve vicdan hürriyetiyle ilgili kaidelere uyduğuna dikkati çeken Sannav, "Gayrimüslimler, bugün ülkemizin pek çok yerinde özgürce ibadetlerini kendi dini müesseslerinde yapabiliyor. Hristiyanlar Çeşme'ye gelip kiliselerde özgürce ibadetlerini yapabiliyorken, Müslümanlar neden kendi ecdat yadigarları olan Sakız Adası'ndaki Mecidiye Camisi'nde veya diğer camilerde namazlarını kılamıyor? Bu sorunun cevabının mutlaka verilmesi gerekiyor." ifadesini kullandı.

Sannav, Yunanistan'ın sınırları içindeki Osmanlı eserleri ve ibadethaneler konusunda mütekabiliyet esasına uygun politika izlemediğinin altını çizerek, şunları dile getirdi:

"Biz son 20 yılda Edirne'de, Çeşme'de, Alaçatı'da, Ordu'da, Gemlik'te ve farklı yerlerde cemaati bile bulunmayan yaklaşık 84 Rum-Ortodoks kilisesini belirli günlerde ibadete açtık ki bunların hepsi 19. yüzyıl eserleri. Esasında dini yapıların cemaatleri olmasa bile asli görevlerini icra etmelerini sağlamak, büyük devlet olmanın da en belirgin özelliklerinden ve Türkiye buna uygun davranmakta. Rodos'ta Süleymani Camisi de ibadete kapalı. Bu ülkelerin dikkat etmesi gereken mütekabiliyet dediğimiz karşılıklı anlayış ilkesine tamamen zıt. Yunanistan bugün de geçmişte olduğu gibi mütekabiliyet ilkelerine uygun siyaset yürütmüyor."

- "Sakız Adası'ndaki selatin camiler depo olarak kullanılıyor"

Neval Konuk da Sakız Adası'nda ayakta kalmayı başaran Osmanlı eserlerinin amaçları dışında kullanıldığına dikkati çekerek, "Adada ayakta kalan 4 selatin camimiz var. Bu camilerden Bayraklı Camisi bugün beyaz eşyaların tamir edildiği bir depo olarak kullanılıyor. Mecidiye Camisi işgal sonrasında hemen müzeye dönüştürülmüş bugün hala müze olarak kullanılıyor. Osmaniye Camisi ve Orhaniye Camisi ise arkeolojik alanlardan elde edilen kazı malzemelerinin deposu." değerlendirmesini yaptı.

Yunanistan'ın sınırları içindeki Osmanlı Türk eserlerini yok sayma politikası izlediğine işaret eden Konuk, "Yunanistan'da Osmanlı döneminde inşa edilen mimari eserler, Osmanlı ya da Türk eseri olarak kayıtlı değil. Müslüman eseri olarak kayıtlı. Peki kim bu Müslüman? Hint mi, Pakistanlı mı, Endonezyalı mı, Arap mı? Şüphesiz Türk ve bunlar Türk eseri. Yunanistan'da göz ardı etme ve yok sayma politikası hakim." dedi.

Konuk, 1821 Yunan isyanı sonrası dönemde inşa edilen Osmanlı eserlerinin yok sayılmasına karşın Yunan kayıtlarında 8 bin 500 Osmanlı eseri olduğunu söyledi.

Sahada yaptığı araştırmalara göre Yunanistan'da bugün savaş, bilinçli tahribat, yıkım ve imar planlarına rağmen yaklaşık 20 bin Osmanlı eserinin bulunduğu yönündeki tahminini paylaşan Konuk, "Yunanistan ve Bulgaristan erken fetih bölgesi olduğu için orada hem erken Osmanlı dönemine ait hem klasik devir Osmanlı dönemine ait hem de geç devir olarak adlandırdığımız Batılılaşma, modernleşme dönemine ait çok sayıda eser var. Bugün Anadolu sınırları içinde bulunmayan çok farklı üsluplarla inşa edilmiş eserler bulunmakta." ifadelerini kullandı.

- Restorasyonlar ve bakımsızlıkla eserler tahrip ediliyor

Konuk, sistematik yok sayma politikalarıyla bağlantılı olarak Osmanlı eserlerinin doğasına uygun olmayan restorasyonlarla bilinçli şekilde kimliksizleştirildiğini belirterek, bu eserlerin, mimarilerine yapılan müdahalelerle Bizans eserine benzetilerek aslında yok edildiğini anlattı.

Sakız Adası'nda 1566'dan 1912'ye kadar süren Osmanlı hakimiyetine karşın sadece Karaali Mezarlığı adında bir Osmanlı mezarlığının bulunduğunu kaydeden Konuk, "Diğer yerlerden de toplanan Osmanlı dönemine ait Müslüman mezar taşları kıble evini gözetmeksizin farklı yönlere rastgele konumlandırılmış vaziyette bir açık hava sergi müzesi gibi burada sergileniyor." dedi.

Konuk, Yunanistan'da özellikle meydan ve merkezi noktalarda yer alan eserlerin kimlik kaybından ya da mimari üsluplarının kasıtlı olarak değiştirildiğini aktararak, sözlerini şöyle tamamladı:

"Camilerden minareler veya kitabeler kaldırılıyor. Kamu yapılarına baktığımız zaman da yine kitabelerinin yok edildiğini, diğer yapılarda da sıvaların kazandığını, kurşun olan üst örtülerin tamamen değiştirildiğini görüyoruz. Yapı tamamen kimlik kaybına ve üslup kaybına uğratılarak Bizans mimarisine benzetiliyor."

Yorum

MEB'den Önemli Duyuru: Uzman Öğretmenlik ve Başöğretmenlik Eğitimleri İçin Tarih Verildi!

Açık Lise Sınavlarında Görev Alan Öğretmenlere Ne Kadar Ödenecek? İşte Detaylı Ücret Tablosu!

Sağlıkta İstihdam Seferberliği: 18 Bin Kişilik Alım İçin Tarih Açıklandı

Öğretmenlere %20 Zam, 3.000 TL Ek Ödenek ve Yeni Sosyal Haklar Geliyor

Öğretmenlere Bölgeye Göre Ek Ödeme: Norm Fazlası Sorunu Tarih Oluyor

İletişim Başkanlığı'nda Kritik Atama! Burhanettin Duran Yeni Başkan Oldu!

Öğrencilere hem burs hem iş imkanı! Anlaşma sağlandı

LGS Tercih Sürecinde Görevli Öğretmenlere Zamlı Ek Ders Ücreti

Uzman Öğretmen Maaşları Netleşti: Temmuz Zammı Sonrası Yeni Rakamlar

Öğretmenlerin Yolluk Ücretleri Hesaplara Yatıyor: Temmuz Süreci Başladı

Zamlı Başöğretmen Maaşı Netleşti, İşte Yeni Rakam!

Öğretmenlerin Emeklilik Tablosu: Maaşlarda %40-50 Arası Azalma Öngörülüyor!

Okul Pansiyonlarında 'Kişiye Özel' Alan Dönemi Başlıyor!

Lise Eğitimi Süresi Kısaltılıyor mu? Bakan Tekin'den Flaş Açıklama!

Resmi Gazete'de Yayımlandı: Ortaokullarda Müdürlük Atamalarına Yeni Dönem

Sözleşmeli Memurların Maaşları Coştu! %15,57 Zamla Yeni Ücret Tavanları Belli Oldu!

2025 Tercih Kılavuzunda Sürpriz: 17 Yeni Bölüm Öğrenci Bekliyor

Temmuz Zammı Dul ve Yetimleri Sevindirdi: Hisse Oranlarına Göre Yeni Maaşlar Belli Oldu!

Uzman Öğretmen Maaşları Belli Oldu: Temmuz Zammı ile Yeni Tablolar

Öğretmenlere Temmuz Sürprizi: Zamlı Maaşlar ve 14 Günlük Farklar Belli Oldu

Türkiye Adalet Akademisi Hâkim ve Savcı Yardımcıları Sınavı Yönergesi ve Duyuru Yayımlandı

Öğretmenlere Uzman ve Başöğretmenlik Engeli! Hangi Öğretmenler Ünvan Alamayacak?

Kalp Krizi Geçiren Öğretmen Hayatını Kaybetti!

İlçe müdürü özel sektire geçiş için görevinden istifa etti

Öğretmenlere, memurlara 14.765 TL Kira, Günlük 264 TL Yemek Yardımı, Ulaşım ve Kreş Desteği İçin Birleşi Kamu Iş’ten Açıklama

Memurlar için kritik oran %76,88 olarak açıklandı

ChatGPT'den Eğitimde Devrim Yaratacak Yeni Özellik

Çocuk ve Aile Yardımı Ödemelerinde Kapsamlı Değişiklikler ve Artışlar!

Tayini Çıkan Öğretmenlere Promosyon Krizi: Bankalar Ödemeyi Geciktiriyor

Memurların 14 Günlük Maaş Farkı Ne Kadar? Ödeme Tarihi Açıklandı!

Yükleniyor

YAZARLAR