Savaş ve iklim değişikliğinin pençesindeki Yemen için tehlike çanları çalıyor

İSTANBUL NUR ABDULFETTAH - Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC), İran destekli Husiler ile meşru hükümet güçleri arasında 7 yıldan uzun süredir iç savaşın devam ettiği Yemen'in, iklim değişikliğinin de etkisiyle çöküşün eşiğine geldiği uyarısında bulundu.

Komitenin, çatışma bölgelerinde yaşayanların gözlemlerine dayanarak hazırladığı ve Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 27. Taraflar Konferansında (COP27) açıklanan raporunda, savaş ve iklim değişikliğinin Yemen halkına etkileri değerlendirildi.

Her 4 Yemenliden 3'ünün tarım ve hayvancılıkla uğraştığına işaret edilen raporda, toplumun bu kesiminin kuraklık ve sel baskınları gibi doğal afetlerin yanı sıra çatışmalardan büyük oranda etkilendiği ifade edildi.

- Yemen'de iklim değişikliğinin etkisi iki kat fazla hissediliyor

ICRC Yakın ve Orta Doğu Sözcüsü İman et-Trablusi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yemen'in dünyadaki en büyük insani krizlerden birini yaşadığını, ülke nüfusunun yüzde 70'inin (yaklaşık 20 milyon) insani yardıma muhtaç olduğunu söyledi.

Yemen gibi savaş yaşanan ülkelerin iklim felaketlerinin etkilerini diğer ülkelere kıyasla iki kat fazla hissettiğini kaydeden Trablusi, "Bu ülkelerde, silahlı çatışmalar ve silahlarda kullanılan maddeler tarım arazilerini, suları ve çevreyi kirletiyor ve ekilebilir arazilerin küçülmesine neden oluyor." dedi.

- En kırılgan kesim çiftçiler

Tarım, Yemen'de krizden en çok etkilenen sektör oldu. Bu da ülkede gıda güvenliği sorununu ortaya çıkardı.

Yemen'de gıdaya erişimde sıkıntı çeken kişi sayısı 2021'de 16,2 milyon iken bu yıl yüzde 10 artarak 19 milyona ulaştı.

Trablusi, "Yemen benzeri ülkeler pek çok sebepten iklim kriziyle başa çıkamaz. Bu sebeplerin başında devlet kurumlarının kapasitesinin gerilemesi ve kaynaklarının azalması ve aynı şekilde halkın bu değişimler karşısında direnme gücünün düşmesi yer alıyor." dedi.

Yemen'de iklim krizi karşısında en kırılgan grubun çiftçiler olduğunu kaydeden Trablusi, şöyle devam etti:

"İklim kriziyle savaşın birlikte yaşandığı bir durumdan bahsediyorsak göç krizinden bahsediyoruz demektir. Çiftçiler, toprağın silahlarla kirlenmesi ve seller gibi iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle arazilerini terk ediyor."

- Su kıtlığı ve kuraklık Yemen topraklarını vurdu

Rapora göre, su kıtlığı ve kuraklık, Yemen'de 3,3 milyon kişiyi evlerini terk ederek başka bölgelere göç etmeye zorladı.

İnsanların çatışma bölgelerini terk etmesi ve sonra oraya geri dönmesi yaygın bir durum ancak Yemen'de bu farklı oldu. Zira yerlerine geri dönenler, toprağın artık ekime uygun olmadığını gördü ve yeniden bu yerleri terk etti.

Uzun yıllardır devam eden iç savaş ve birbirini takip eden kuraklık yılları su krizini daha da tırmandırdı ve temiz su kaynağına erişemeyenlerin sayısı 17,8 milyona ulaştı.

Trablusi, su krizine ilişkin, "Yemen, çatışmadan önce de su kıtlığı çekiyordu, ancak çatışmalar, iklim değişikliğinin somut etkisine ilaveten bu krizi daha da şiddetlendirdi." değerlendirmesinde bulundu.

Raporda tanıklığına yer verilenlerden, uzun süredir tarımla uğraşan bir ailenin dördüncü kuşak temsilcisi Yemenli Nadir, daha önce topraklarını sulamakta kullandıkları bir barajın şu an boş olduğuna işaret etti.

Üst üste birkaç mevsimdir kuraklığın Yemen topraklarını vurduğunu belirten Nadir, çiftçilerin kuraklık sebebiyle büyük zarar gördüğünü ve ailelerinin temel ihtiyaçlarını karşılama imkanı bulamadıklarını ifade etti.

- Mali desteğin düşmesiyle insani yardım azaldı

Kızılhaç yetkilisi Trablusi, Yemen'de 2022 yılı insani yardım programları için geçen yıl BM gözetiminde düzenlenen Yemen'e destek konferansında hedeflenen miktarın sadece yüzde 30'unun toplanabildiğini aktardı.

Hedeflenen meblağın 4,2 milyar dolar olduğunu bunun ancak 1,3 milyar dolarının toplanabildiğini söyleyen Trablusi, insani ihtiyaçlar artarken birçok kurumun yardımlarını azaltmak zorunda kaldığını ve iklim krizinin yansımaları da eklendiğinde Yemen'de sonuçların "felaket" olduğunu dile getirdi.

Dünya kamuoyunun Yemen'in ve Yemenlilerin acılarını unutmamasını istediklerini vurgulayan Trablusi, ülkedeki insani krizin hafifletilmesi için maddi ve siyasi desteğin seferber edilmesini talep ettiklerini belirtti.

Trablusi, "Yemen krizi, insani yardım aktivistlerinin yapabileceklerinin ötesinde uzun vadeli ve radikal çözümler gerektiriyor." diye konuştu.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi, yoksulluğun azaltılması ve insani ihtiyaçların karşılanması için Yemen'deki Kızılay Derneği ile iş birliği içinde çalışıyor.