Bugün, 14 Haziran 2025 Cumartesi
  • BIST 100

    9311,88%-2,19
  • DOLAR

    38,85% -0,32
  • EURO

    44,87% -0,99
  • GRAM ALTIN

    4344,50% 1,44
  • Ç. ALTIN

    6989,75% 1,74

Marmara Denizi'nin dijital ikizinin oluşturulacağı projede sona gelindi

- 'Bu dijital ikiz biz bilim insanları tarafından kullanılıyor olacak çünkü fiziksel, ekolojik, sosyoekonomik, iklim, kara modülleri var. Ayrıca son kullanıcıların, toplumun kullanacağı basit ve yapay zekayla desteklenen bir versiyonunu da o

Genel 8.06.2023 11:08:06 0
Marmara Denizi

İSTANBUL (AA) - GÜLSELİ KENARLI - ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Marmara Denizi'nin dijital ikizinin çıkarılacağı Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi (MARMOD) Projesi'nde sona gelindiğini, proje kapsamında yaptıkları son incelemelerde denizdeki kirlilik yükünün ve oksijen azlığının devam etmekte olduğunu gördüklerini söyledi.

Marmara Denizi'ni tehdit eden riskler konusunda farkındalık uyandırmak amacıyla Marmara Belediyeler Birliği, 2021'de müsilaja karşı deniz temizliği seferberliğinin başlatıldığı 8 Haziran'ı, Türkiye Çevre Haftası'nın bir parçası olarak "Marmara Denizi Günü" olarak kabul etti.

İlk olarak geçen yıl, 62 ayrı farkındalık etkinliğiyle kutlanan Marmara Denizi Günü'nün bu yılki teması biyoçeşitlilik olarak belirlendi.

Oksijensizlik tehlikesi ve biyoçeşitlilik kaybı riskiyle karşı karşıya kalan Marmara Denizi'nin eski sağlığına kavuşması için 2017'de başlatılan MARMOD Projesi'nde son aşamaya gelindi.

Müsilaj seferberliği ile birlikte kapsamı genişletilen proje, Deniz Ekosistem ve İklim Araştırmaları Merkezi (DEKOSİM), Ulusal Deniz Araştırmaları Altyapı Merkezi Projesi ve TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) Öncü Araştırmacılar Programı desteğiyle; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü koordinasyonunda yürütülüyor.

Bu yıl sonunda tamamlanması planlanan proje hakkında AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, daha önce Marmara'daki kirlilik durumunu ve oksijendeki azalmayı bildiklerini, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bu çerçevede raporlar sunduklarını kaydetti.

Salihoğlu, "MARMOD Projesi'ni başlatmamızdaki ana amaç Marmara Denizi'nin modellenmesi ve çözüm önerileri geliştirilmesiydi. Projenin ana hedefi ise 'Bu oksijen azlığı nasıl çözülür? Bakanlığın ve diğer ilgili kurumların uygulayabileceği çözüm önerileri nelerdir?' sorularına yanıt bulmak." diye konuştu.

İlk fazı bitirdiklerinde Marmara Denizi'nde müsilaj oluştuğunu anlatan Salihoğlu, bunun üzerine projeyi genişleterek Marmara Denizi'nin dijital ikizinin oluşturulması ve hem fiziksel hem ekolojik hem de sosyoekonomik sisteminin 3 boyutlu olarak modellenmesi hedefiyle ikinci faza başladıklarını belirtti.

Geldikleri noktada Marmara Denizi'nin dijital ikizinin ana hatlarını oluşturdukları bilgisini veren Salihoğlu, şöyle devam etti:

"Bu dijital ikiz biz bilim insanları tarafından kullanılıyor olacak çünkü fiziksel, ekolojik, sosyoekonomik, iklim, kara modülleri var. Ayrıca son kullanıcıların, toplumun kullanacağı basit ve yapay zekayla desteklenen bir versiyonunu da oluşturacağız. Model çalışıyor yani Marmara Denizi'nin mevcut durumunu gösteriyor ama çözüm önerilerine yönelik senaryoların çalıştırılması şu anda sürüyor."

Salihoğlu, MARMOD Projesi kapsamında, şehirlerden, havzalardan, tarım alanlarından denize olan girdileri ve Marmara Denizi'nin eski sağlığına kavuşması için bunların hangi oranlarda azaltılması gerektiğini ortaya koyduklarını, bütün çözüm önerilerini yıl sonuna kadar Bakanlığa, ilgili kurum ve kuruluşlara sunmuş olacaklarını bildirdi.

Hem kısa hem de uzun vadeli önerilerinin olacağını ifade eden Salihoğlu, bu önerilerden bazılarını paylaştı.

Salihoğlu, "Biz yılın sonunda şunu söyleyeceğiz: Şehirlerimiz 3 yıl içinde atık su arıtma tesislerinin yüzde 50'sini daha ileri seviye getirsin. Uzun vadede bunların tamamının ileri seviyeye geçirilmesi lazım. Havzadan giren endüstri, tarım kökenli sularla taşınan kirliliğin de 3 yıl içinde yüzde 60 seviyesinde azaltılması lazım. Bunlar olursa 5 yıl içinde Marmara Denizi oksijenli yaşama dönebilir." diye konuştu.

Kısa vadede amaçlarının Marmara Denizi'ndeki oksijensizliğin canlı yaşamına el verecek seviyeye çıkarılması olduğunu ve ilk aşamada önce bu adımı atmak istediklerini dile getiren Salihoğlu, ilerleyen aşamalarda denizin eski sağlığına kavuşması yönünde çözüm önerileri olacağını kaydetti.

- Marmara Denizi'nde son durum

ODTÜ Bilim-2 gemisinin bir hafta önce Marmara Denizi'nde olduğundan bahseden Salihoğlu, geminin son seferinde elde edilen bulgularla ilgili şu değerlendirmeleri paylaştı:

"Marmara Denizi'nin genel durumu şu anda iyi değil, çok ciddi biçimde kirlilik yükü sürmekte, oksijen azlığı devam etmekte. Henüz yaz koşulları oluşmuş değil, su sıcaklıkları tamamen artmış değil. Bizi endişelendiren bir durum var. Marmara'nın şu andaki durumunda alarm zilleri çalıyor. Bu yaz oksijen seviyelerinde daha da azalma bekliyoruz ve bu seviye, bugüne kadar geldiği oksijen seviyeleri arasında en kötü duruma geçiş olabilir. Nitrojen sülfür çıkışı olabilir, ben her şeyi müsilaja bağlamayı sevmiyorum ama müsilaj da olabilir."

Salihoğlu, Marmara Denizi için acilen alınması gereken önlemin kalıcı çözümler ortaya konana kadar kirlilik girdisinin elden geldiği ölçüde kontrol edilmesi ve bu konuda sıkı denetlenme yapılması olduğunu vurguladı.

Hiçbir ekosistemin özelliğini kaybettikten sonra eski haline dönmeyeceğine, Marmara Denizi için "eski sağlık" ifadesi ile 40 yıl önceki kaydettikleri değerleri kastettiklerine dikkati çeken Salihoğlu, "En azından o oksijen seviyelerine çıkma ve kirlilik seviyelerine inme hedefi koyduk. Marmara derin bir deniz, en derin noktası 1200 metre, 25 metrenin altında ise yaşama elverişli oksijen seviyesi yok. Bu, bütün oksijenli yaşamın yüzeydeki 25 metreye sıkışması demek. Korkunç bir durum, kabullenmemiz mümkün değil." sözlerini sarf etti.

Marmara Denizi için umut olduğunu, son yaptıkları seferde ciddi bir biyoçeşitlilik aktivitesi gördüklerini aktaran Salihoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:

"Marmara Denizi kendini kurtarmaya çalışıyor, bu yüzden de bizim Marmara Denizi'ni biraz kendi haline bırakmamız gerekiyor, bıraksak kurtaracak. Koruma alanı ilan edilmesi çok olumlu bir gelişmedir, bunun kriterlerinin giderek güçlendirilmesi lazım. Avcılık ve yapılaşma ciddi biçimde sınırlandırılmalı, giren kirlilik tamamen ortadan kaldırılmalı. Bunlar olursa Marmara şanslı, mücadele eden, çok dinamik bir deniz, kendisini kurtaracaktır."

Yorum

PIKTES Gösterisi Büyük İlgi Gördü: Kültürel Zenginlikler Aynı Sahnede Buluştu

Van'da Trafik Kazası Geçiren Öğretmene Müdürden Moral Ziyareti

Tapu İşlemlerinde Düşük Beyana Bakanlık Radarı: İşte Bekleyen Cezalar!

Memur ve İşçi Maaşlarına Son 5 Yılda Yapılan Zamlar! İşte Güncel Oranlar

Eğitim Yılında Son Viraj: Dersler Bitti, MEB Etkinlik Haftasını Duyurdu!

Uzman ve Başöğretmen Tazminatlarına Büyük Artış Kapıda!

Bakan Tekin'den Öğretmenlere Jest: Haziran Seminerlerinde Tam Özgürlük!

Milli Eğitim Bakanlığı’ndan Kritik Duyuru: Öğretmen Dışı Personel İçin Atama Takvimi Açıklandı!

MEB'den Uzman Öğretmenlikte Köklü Değişiklikler! 10 Yıl Hizmet Eden Doğrudan Uzman Öğretmen Oluyor, Maaşlar Artıyor!

Öğretmenler İçin Haziran Mesleki Çalışma Programı Açıklandı!

MHP'den Yükseköğretim Kanunu'nda Değişiklik Teklifi

MEB'den Haziran Mesleki Çalışma Programında Esneklik ve İdari İzin Müjdesi!

Milli Eğitim Bakanlığı, İlköğretimde Öğrenme Kayıplarını Gidermek İçin Dev Projeyi Duyurdu! Öğretmenlere Özel Destek!

Ali Yalçın'dan Engelli Memurlar İçin Çifte Talep: Vergi Muafiyeti ve Ek Zam! Memur-Sen'den Kritik Toplu Sözleşme Çağrısı!

Haziran 2025 Maaş Bordroları Yayımlandı! Kamu Çalışanları Dikkat: e-Devlet'ten Maaş Detaylarınızı Hemen Sorgulayın!

2024-2025 Eğitim Öğretim Yılı Dersleri Resmen Sona Erdi!

Okulların Son Haftasında Yoklama Alınacak mı? MEB’den Açıklama Geldi!

Üniversitelerde Yeni Dönem: Geleceğin Mesleklerine Yönelik 9 Yeni Program Açılıyor!

Uzman Öğretmenlik ve Başöğretmenlik Sınavlarına Yönelik Önemli Değişiklik

Öğretmenler Dikkat! 2025 Ek Ders Ücretleri ve Vergi Dilimlerine Göre Net Ödemeler

MEB'den Sözleşmeli Öğretmenlik Sınavı İçin Kritik Duyuru! Giriş Belgeleri Erişime Açıldı, İşte Sınav Yerleri!

Kocaeli Maarif Orkestrası ve Halk Dansları Topluluğu'ndan Muhteşem Gösteri: Öğretmenler Sahne Alıyor!

“Anne” Konulu Hikâye Yarışmasında Ödüller Sahiplerini Buldu

MEB’den öğretmenlere öğrenme kayıplarına giderme desteği

Hükümetin kamu işçilerine yeni maaş zammı teklif belli oldu

MEB'in Mülakat Kararı Mahkemeden Döndü!

Öğretmenlerin Emeklilik İkramiyesi Artıyor! İşte Hizmet Süresine Göre Yeni Tutarlar

Haziran Sonu Öğretmenlere Erken Tatil! MEB'den Serbest Lokasyonlu Seminer ve 30 Haziran İdari İzni Sürprizi!

Konya'da Öğretmen Muhammed Öz Cinayetinde Yeni Gelişmeler!

Kamu İşçileri İçin Kritik Gün! İlk Zam Teklifi Bugün Açıklanıyor

Yükleniyor

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2

YAZARLAR