İlkokul öğretmeni olarak görev yaparken sağlık sorunları nedeniyle öğretmenlik mesleğinin dışında bir memuriyete atanan ve halen İstanbul'da bir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde memur olarak görev yapan davacının, aylığından kesilen İLKSAN aidatları nedeniyle emeklilik yardımı, maluliyet yardımı ve aidat iadesinden yararlandırılması için yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemi hukuka aykırı bulan Daire kararını onadı.
İLKSAN Yönetmeliğinin bazı maddelerinin iptali için açılan kısım ise 11. Daire tarafından reddedilmişti.
10 yıl süre ile aidat yatırdığı için haklarını alabilir
Sandığın, kamu gücünden kaynaklanan tek yanlı tasarrufu sonucu 10 yıldan fazla süre ile maaşından Sandığa üyelik aidatı kesilen davacının, emeklilik yardımından yararlanması için Yönetmelik'te öngörülen 10 yıllık süreyi de doldurduğu göz önüne alındığında, uğramış olduğu zararın en son aidatın kesildiği tarihe kadar üye kalsa idi emekliye ayrılırken alacağı maddi yardım ölçü alınmak suretiyle hesaplanması ve belirlenen miktarın davacıya ödenmesi eşitlik ilkesi ve hakkaniyet kuralları gereği olduğundan emekli yardımı ödenmesi talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin bazı maddelerinin iptali reddedildi
İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Maluliyet yardımı" başlıklı 9. maddesi, "Emeklilik yardımı" başlıklı 10. maddesi ve "Aidatların iadesi" başlıklı 12. maddesinin iptali istemi reddedilmiştir.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 2021/203
Karar No: 2022/278
TEMYİZ EDENLER: I- (DAVACI): ...vasisi...
II- (DAVALILAR):
1- ...Bakanlığı
VEKİLİ: Av. ...
2- ...Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı
VEKİLLERİ: Av. ..., Av. ...
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay Onbirinci Dairesinin 26/06/2018 tarih ve E:2016/761, K:2018/3121 sayılı kararının aleyhlerine olan kısımlarının, taraflarca karşılıklı olarak temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
İlkokul öğretmeni olarak görev yapmakta iken sağlık nedeniyle öğretmenlik dışında bir memuriyete atanan ve halen İstanbul ili, . İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacının, aylığından kesilen İLKSAN aidatları nedeniyle emeklilik yardımı, maluliyet yardımı ve aidat iadesinden yararlandırılması için yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlem ile dayanağı İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Maluliyet yardımı" başlıklı 9. maddesi, "Emeklilik yardımı" başlıklı 10. maddesi ve "Aidatların iadesi" başlıklı 12. maddesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Onbirinci Dairesinin 26/06/2018 tarih ve E:2016/761, K:2018/3121 sayılı kararıyla;
Davacının emekli yardımı ödenmesi yolundaki talebinin reddine ilişkin bireysel işlemin iptali istemi yönünden;
Bakılan olayda davacı tarafından iptali istenilen dava konusu işlemin, İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Aidat ve Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Emekli yardımı" başlıklı 10. maddesi uyarınca emekli yardımı ödenmesi talebinin reddine ilişkin olarak, İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığının kamu gücünden kaynaklanan tek yanlı tasarrufu sonucu 10 yıldan fazla süre ile maaşından Sandığa üyelik aidatı kesilen davacının, emeklilik yardımından yararlanması için Yönetmelik'te öngörülen 10 yıllık süreyi de doldurduğu göz önüne alındığında, uğramış olduğu zararın en son aidatın kesildiği tarihe kadar üye kalsa idi emekliye ayrılırken alacağı maddi yardım ölçü alınmak suretiyle hesaplanması ve belirlenen miktarın davacıya ödenmesi eşitlik ilkesi ve hakkaniyet kuralları gereği olduğundan emekli yardımı ödenmesi talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı,
İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Emeklilik yardımı" başlıklı 10. maddesinin iptali istemi yönünden;
Davacı tarafından, emekli yardımı talebinin dayanağı olan İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Aidat ve Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Emekli yardımı" başlıklı 10. maddesinin tamamının iptalinin istenildiği ancak dava dilekçesinde ileri sürülen iddiaların Sandık üyesi olarak emekli olmadığından emekli yardımının ödenmemesinden kaynaklandığı, bu nedenle iptal isteminin, anılan maddede geçen "Sandık üyesi iken" ibaresine ilişkin olarak incelendiği belirtilerek,
İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Aidat ve Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "Sandık üyesi iken" ibaresinin, Danıştay Onuncu Dairesinin 14/10/2011 tarih ve E:2008/7421, K:2011/4247; 09/04/2012 tarih ve E:2008/1065, K:2012/1331 sayılı kararlarıyla iptal edildiğinden, bu ibarenin iptal istemi hakkında karar verilmesine olanak bulunmadığı,
İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Maluliyet yardımı" başlıklı 9. maddesi ve "Aidatların iadesi" başlıklı 12. maddesi ile bu hükümlere dayanılarak tesis edilen bireysel işlemlerin iptali istemi yönünden;
4357 sayılı Kanun, Anastatü ve Yönetmelik'te belirlenen amaçlar doğrultusunda ve bu düzenlemelere aykırı olmamak koşuluyla, yardımlara nasıl hak kazanılacağı, yardım miktarı, müracaat şekli, ibrazı gereken belgelerin tespiti konusunda davalı idarenin, takdir ve düzenleme yetkisinin bulunduğu, İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Aidat ve Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Malul emekli yardımı" başlıklı 9. maddesi ile "Aidatların iadesi" başlıklı 12. maddesinin, 4357 sayılı Kanun'a, Anastatü'ye ve hukukun genel ilkelerine aykırı olmadığı, davacının Sandık üyesi iken malulen emekliye ayrılmadığından maluliyet yardımına hak kazanamadığı ve 1987-2005 tarihleri arasında Sandık üyesi iken maaşından kesilen aidatların davacının başvurusu üzerine yürürlükte olan Yönetmelik hükümlerine göre %50 fazlasıyla 940.47- TL olarak iade edildiği anlaşıldığından dava konusu işlemin maluliyet yardımına ve aidatların iadesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin kısmında da hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle,
Davanın İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Emeklilik yardımı" başlıklı 10. maddesinin iptali istemine ilişkin kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına, emeklilik yardımı talebinin reddine ilişkin bireysel işlemin iptaline, İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Maluliyet yardımı" başlıklı 9. maddesi ve "Aidatların iadesi" başlıklı 12. maddesi ile bu hükümlere dayanılarak tesis edilen bireysel işlemlerin iptali istemine ilişkin kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
Davacı tarafından, maluliyet yardımından yararlanmak için idarenin kendisinden malulen emekli olduğuna dair kart istediği, kendisinin bir anda görevden düştüğü, kartı bulunmadığı, psikiyatri hastası olduğu için an itibarıyla malullük hakkını kazandığı, aidat iadelerinin eski Yönetmelik hükmüne göre yapıldığı, defalarca dilekçe verdiği halde talebinin reddedildiği ileri sürülmektedir.
Davalı idareler tarafından, emeklilik yardımından yararlanabilmek için emekliye ayrılmak ve en az 10 yıl süre üye aidatı ödemiş olma şartlarının bulunduğu, davacının halihazırda görevde olduğu, şartın gerçekleşmediği, emekli olmadığı halde davacıya emekli yardımı ödenmesinin davalı idarenin aktüeryal dengesini bozacağı, emekliliğini beklenen yüz binlerce üyenin mağduriyetinin söz konusu olacağı, bu şekilde emekli yardımı alan üye ile emekliliğini bekleyen üyeler arasında eşitlik ilkesinin uygulanmamış olacağı, bu durumun talebin haksız ve hukuka uyarlık göstermediğini ortaya koyduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI:
Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
Davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, Danıştay Onbirinci Dairesince verilen kararın redde ilişkin kısmının usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş, İlkokul Öğretmenleri Sağlık Ve Sosyal Yardım Sandığı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:
Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2.Dava hakkında kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen iptale ve kısmen redde ilişkin temyize konu Danıştay Onbirinci Dairesinin 26/06/2018 tarih ve E:2016/761, K:2018/3121 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Fazla yatan ...-TL temyiz başvuru harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 02/02/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X-Dava dilekçesi incelendiğinde; ilkokul öğretmeni olarak görev yapmakta iken sağlık nedeniyle öğretmenlik dışında bir memuriyete atanan ve halen İstanbul ili, Üsküdar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacının, aylığından kesilen İLKSAN aidatları nedeniyle emeklilik yardımı, maluliyet yardımı ve aidat iadesinden yararlandırılması için yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlem ile dayanağı İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Sosyal Yardımlar Yönetmeliği'nin "Maluliyet yardımı" başlıklı 9. maddesi, "Emeklilik yardımı" başlıklı 10. maddesi ve "Aidatların iadesi" başlıklı 12. maddesinin iptalinin istendiği anlaşılmaktadır.
Davacının bu açık talebi karşısında davanın, dava dilekçesinin içeriğinden hareketle Yönetmeliğin iptali istenen 10. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen "Sandık üyesi iken" ibaresine hasren incelenmesi mümkün değildir.
Bu nedenle davacının temyiz isteminin kısmen kabulü ile kararın 10. maddenin 1. fıkrasında geçen "Sandık üyesi iken" ibaresinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmının bozularak, Dairece Yönetmeliğin 10. maddesinin tamamı yönünden bir değerlendirme yapılmak üzere dosyanın Dairesine gönderilmesi gerektiği oyuyla, çoğunluk kararının bu kısmına katılmıyorum.
