Havai fişek patlamasına ilişkin bilirkişi raporu tamamlandı

Sakarya'nın Hendek ilçesinde 3 Temmuz Cuma günü 7 kişinin hayatını kaybettiği ve 127 kişinin yaralandığı havai fişek fabrikasındaki patlama olayına ilişkin hazırlanan bilirkişi raporu tamamlandı. Raporda, yasal olmayan bir şekilde ve tüzüğe aykırı olarak depolama ile üretim yapıldığına dikkat çekildi.
3 Temmuz Cuma günü 11.15 sıralarında Sakarya'nın Hendek ilçesi Yukarı Çalıca mevkiinde bulunan Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikasında meydana gelen ve 7 kişinin ölümü ile sonuçlanan patlama ve yangın olayı ile alakalı olarak, Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığı talimatı ile Hendek Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma başlatılmıştı. Konuyla alakalı 11 kişiden oluşan heyet olay yerinde incelemelerde bulunarak 200 sayfalık bilirkişi raporu hazırladı. Hazırlanan rapor Hendek Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi. Sakarya Üniversitesi kampüsünde yer alan SAÜ1 deprem kayıt istasyonu geniş bant kayıtlarının incelendiği belirtilen raporda, 4 büyük patlama sürecinin gerçekleştiği, patlamaların evresinin 1 dakika 54 saniye sürdüğü bildirildi. Raporda, olay yerinin keşfi sırasında 6 patlama çukuru görüldüğü ifade edilerek, en büyük patlama sürecinin iş yerinin Çin Mahallesi kısmındaki misket deposu, ilaç eleme yeri ve misket laboratuvarıyla ilişkili olduğunun değerlendirildiği kaydedildi.

EN BÜYÜK PATLAYICI MİKTARININ 5 BİN 700 KİLOGRAM GÖK BOMBASI OLDUĞU BELİRTİLDİ
Hazırlanan raporda en büyük patlayıcı miktarının 5 bin 700 kilogram gök bombası (13 ton 396 kilogram TNT'ye eş değer) olduğu ve 19 metre çapında çukur oluşturduğu belirtilen bilirkişi raporunda, 4 ton 82 kilogram gök bombası (9 ton 595 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 17 metre, 1 ton 106 kilogram gök bombası (2 ton 599 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 11 metre, 831 kilogram gök bombası (1 ton 953 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 10 metre, 53 kilogram gök bombası (125 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 4 metre ve 831 kilogram gök bombası (1 ton 953 kilogram TNT'ye eş değer) patlamasında 10 metre çapında çukur oluştuğu bilgisi verildi.

"YASAL OLMAYAN BİR ŞEKİLDE VE TÜZÜĞE AYKIRI OLARAK DEPOLAMA VE ÜRETİM YAPILMIŞTIR"
Bilirkişi raporuna göre, depolarda sütrelerin bulunmadığı ve güvenlik mesafelerinin yasal değerlere uymadığına işaret edilerek, "Çin Mahallesi'nde patlama çukurlarının olduğu bölgede toplam olarak denklem 1'e göre 10 ton 183 kilogram patlayıcı birikimi olduğu ifade edilebilir. Denklem 3'e göre ise yaklaşık 30 ton civarındadır. Bu bölgedeki depolar ve misket üretim bölgelerinde yasal sınırların üzerinde patlayıcılar depolanmıştır. 2 Temmuz 2020 tarihindeki depo kayıtlarında piroteknik patlayıcıların toplam miktarı 41 ton 281 kilo 38 gramdır. Buna ilave olarak 5 tondan fazla miktarda Kosova için piroteknik materyal üretilmiştir. Sonuç olarak Çin Mahallesi'nde yasal olmayan bir şekilde ve tüzüğe aykırı olarak depolama ve üretim yapılmıştır" ifadelerine yer verildi.

"PATLAYICILARIN MUHAFAZA EDİLDİĞİ DEPO TARZI BARAKALARIN RUHSAT KAYDINA ULAŞILMADI"
Patlayıcı mamullerin muhafaza edildiği depolarda herhangi bir olası patlama, parlama ve yangın etkilerine karşı yapısal anlamda hiçbir önlem alınmadığı belirtilen raporda, "İdari binanın ikinci katına ait kullanım ruhsatı olmadığı gibi arazinin kuzeyinin uç kısmında depo amaçlı kullanılan irili ufaklı baraka türünden yapıların da ruhsat kayıtlarına ulaşılamamıştır" tespitinde bulunuldu.

"PATLAMA TEHLİKESİ OLAN BİNALARDA KIVILCIM ÇIKARABİLECEK ELEKTRİKLİ CİHAZLAR KONULMUŞ"
Bilirkişi raporuna göre, yıkılmamış binalarda yapılan incelemelerde parlama, patlama tehlikesi olan binalarda kıvılcım çıkarabilecek elektrikli cihazlar konulduğu, tehlike bölgelerine uzatma kablolarıyla elektrik çekildiği, makine tamiratları yapılırken elektrik bağlantılarında güvenlik kurallarına uyulmadığı, güvenlik tedbirlerinin alınmadığının görüldüğü bildirildi.

"GEREĞİNDEN FAZLA PATLAYICI DEPOLANDI"
Patlayıcı materyallerin depolandığı toplam alanın 2 bin 400 metrekare olduğu belirtilen raporda, "Depo başına yaklaşık 6 ton patlayıcı/kimyasal içerik bulunduğu görülmektedir. İlgili mevzuata göre bu depoların minimum 2 ton kapasiteli patlayıcı madde muhafaza yapıları olarak ele alınması gerekirdi" ifadeleri yer aldı.
(Orkun Kaya /İHA)